- F. 1. De Reuzen - De Geschiedenis Van Duffel

                     www.duffel-bg.be   Web Hosting by www.combell.com
Ga naar de inhoud
1. De reuzen.

Reuzen en reuzenpoppen, die in onze stoeten worden rondgedragen of bij kermissen of jubilea uitgaan, zijn een specifiek Vlaams verschijnsel. Later verspreidde deze gewoonte zich in enkele steden van Frans-Vlaanderen, Nederland en Spanje.

De meeste reuzen deden hun intrede tussen de jaren 1450 en 1500 en hebben dus een eerbiedwaardige leeftijd. Wanneer de Duffelse reuzen ‘geboren’ werden, is onbekend. Wel weten wij dat ze niet mee opstapten in de stoet van het honderdjarig jubileum van de kapel in 1737. Maar gezien reuzen eerder aardse paradesymbolen zijn, valt dat voor die tijd best te begrijpen.

Voor het eerst lezen we iets over hen in een verslag van 1819. Op een buitengewone vergadering van het schepencollege op zondagvoormiddag 11 juli 1819 bracht burgemeester SPRUYT het bericht van een doorreis van Z.M. Koning Willem, die zou plaats hebben op woensdag 14 juli. Men zou de koning met alle mogelijke eer begroeten. Er werd besloten de bevolking nog dezelfde dag na het lof te verwittigen bij uitroeping en door affiches. In dit verslag staat het volgende in het Frans vermeld:
‘De figuren, die men reuen noemt, zullen een omgang doen bij de aankomst van zijne Majesteit’.

Ons reuzengezin telt zeven leden.
- reus als oudste en grootste meet 3,40 meter;
- reuzin, zijn gemalin, ettelijke jaren jonger, haalt 3,25 meter;
- Janneke (2,46 m) en Mieke (2,90 m) zijn de twee reuzenkinderen;
- Moor en Morin * meten elk 2,90 meter;
- Kinne-Baba (samenvoeging van Kinneke en Baby) is de jongste telg en meet 2 meter.

Reuzen mogen niet zwaar wegen, want ze moeten door mensen gedragen worden. Een goede reus moet beweeglijk zijn. Hij moet mee in een optocht kunnen stappen, hij moet kunnen dansen en buigen...

* Tijdens de Spaanse bezetting ontstond er zonder twijfel een omgang tussen Duffelaars en Spanjaarden. Deze laatste vertelden over hun reuzenstrijd tegen de Moren. De verhalen werkten zeer zeker op de verbeelding van onze voorouders. Vandaar waarschijnlijk het ontstaan van ons zwart reuzenpaar, dat enig is in zijn soort!

De oorspronkelijke, houten geraamten van de Duffelse reuzen waren in 1935 totaal versleten, zodat in 1936 aan twee jongens van Sint-Amands, oud-leerlingen van de vakschool voor wissen- en rietwerk van Bornem, gevraagd werd om de huidige geraamten te vlechten. Nu bestaat hun stevig draagstel uit bamboe en riet. In 1937 werden de kleren van de reuzen vernieuwd door Mevrouw Clothilde RESSELER, ter gelegenheid van de Mariastoet. De koppen uit gekneed Papier zijn parels van boetseerwerk en echte antiquiteiten!

Vermelde optochten. In 1905 stapten de zeven reuzen mee bij de grote feesten ter ere van Moederken DIDDENS, die toen een eeuw leefde. Daarna werd het een tijdje stil rond de reuzen van Duffel. Ze werden in de vergeethoek gezet en zouden eerst na de Eerste Wereldoorlog terug te voorschijn gehaald worden. Dit gebeurde o.a. bij de grote Mariaommegang van 1937 ter ere van de 300ste verjaardag van de vinding van het wonderdadig beeldje van O.-L.-Vrouw van Goede Wil.

Op zondag 12 september 1948 trok een luisterrijke stoet door Duffel. Men vierde het 75jarig bestaan van de Koninklijke Toneelmaatschappij ‘De Toneelvrienden’, en men herdacht ook de Boerenkrijg die 150 jaar tevoren had plaatsgevonden. Bij die gelegenheid werden ook tien reuzendragers gehuldigd met hun jubileum.

Ter gelegenheid van dit jubileum werden de reuzen nogmaals volledig in het nieuw gestoken. De gemeenteraad stelde de financiële middelen ter beschikking en onder leiding van Clothilde RESSELER en naar schetsen van Fritz CONSTANT togen Agnes STEVENS, Odile DE LAUW en de RESSELER-vrouwen aan het werk. Karel DE COCK herstelde de hoofden en Paul MUTTERT maakte een prachtig nieuw borstharnas voor de reus.

Op 16 februari 1958 waren de reuzen opnieuw van de partij, om Josephine CROISIERS als honderdjarige te vieren.

Het was een ongeschreven wet, dat de Duffelse reuzenfamilie het grondgebied van Duffel niet mocht verlaten. Maar daar is na de Tweede Wereldoorlog verandering in gekomen. Zo werd het mogelijk, dat de reuzen op 31 augustus 1958 naar de Wereldtentoonstelling in Brussel togen, waar ze overigens om hun danspasjes een daverend applaus kregen.

In 1964 werd het uitzonderlijk record van 25 jaar samen onafgebroken dienst van burgemeester Emiel VAN HAMME, gemeentesecretaris R. CROES en de drie schepenen H. SMULDERS, A. VERRELST en L. VERSCHUEREN gevierd. Bij dit zilveren ambtsjubileum hoorde een stoet. De vijf gevierde gingen mee... in reuzengestalte. Ze werden vervaardigd door de bekende Antwerpse stoetenbouwer, Frans VAN IMMERSEEL.

Op 10 mei 1964 trokken de vijf nieuwe reuzen door ‘hun gemeente’ vergezeld van de oude Duffelse reuzenfamilie. Eveneens zag men daar de raket naar de maan (van Sidal), het Ros Beiaard en het Rad van Avontuur.

Recentelijk kwamen de reuzen nog buiten, op 10 mei 1973, bij de opening van de nieuwe bibliotheek, op 9 juli 198, ter gelegenheid van ‘Het Jaar van het Dorp’, bij de inhuldiging van het Muggenbergpark, en laatst op 23 maart 1986, stapten ze mee op in de tiende carnavalstoet ingericht door het Carnavalcomité der Socialistische Gepensioneerden.
Ter die gelegenheid werden de koppen van de reuzen opgekalefaterd door Albert TEUGELS.*

* Volks, maar kunstig is jaarlijks zijn tentoonstelling van zelfvervaardigde en aangeklede poppen in zijn tuin, in de Franselei 25, tijdens de Pinksterdagen.

De reuzendrager van Duffel. De families VERLINDEN en CAERS zijn sinds jaren de fiere dragers van onze reuzen. Zij vormen als het ware een soort gilde.

De eerst gekende drager van de reus was Pieter-Frans VERLINDEN, hij deed dit rond 1850, en de jaren erna.
De opvolging werd een traditie die van vader op zoon werd voortgezet. Zo zijn we nu aan de vijfde generatie VERLINDENS toe.

Als huidige dragers van de reus fungeren de gebroeders Eddy en Fançis VERLINDEN en hun neef Jozef VERLINDEN.

Ook de familie CAERS levert sedert mensenheugenis reuzendragers. Vast staat dat reeds Robert CAERS overgrootvader, die rond de eeuwwisseling stierf, met de reuzen op stap ging. Grootvader en diens broer zetten elk met hun zonen de traditie verder. Begin juni 1973 werd Robert CAERS op het gemeentehuis voor zijn gouden jubileum gevierd, vijftig jaar met de reus ten dans. Vanzelfsprekend waren de reuzen van de partij, wat voor de gevierde alvast een hele eer was. Vanaf 1973 volgde kleinzoon Marc de gehuldigde op en vertegenwoordigt dus de zesde generatie reuzendragers uit de familie CAERS. De familie CAERS nam in al die jaren steeds reus Janneke op de schouders.

Reglement van de reuzendragers

Dit reglement werd opgesteld op 5 maart 1961 in het lokaal VAN SAET, Kwakkelenberg 8, te Duffel.

1. Iedere reuzendrager moet de gemeente Duffel bewonen.

2. De oudste reuzendrager wordt aanzien als de vader van de reuzen.

3. Het niet-bijwonen van een vergadering zal beboet worden met 20 fr., af te houden bij de eerstvolgende rondgang.

4. Elke drager moet zorgen voor zijn reus, en hem binnenbrengen in de staat waarin hij is buiten gegaan.

5. Het is verboden tijdens de rondgang te veel alcoholische dranken te gebruiken.

6. Iedere reuzendrager, die zijn activiteiten als drager stopzet, heeft het recht een plaatsvervanger aan te stellen.

7. Inbreuken tegen bovenstaande reglementen kunnen door de algemene vergadering beboet worden en zelfs met uitsluiting bestraft.

Duffel-BG Copyright © 2004 - 2024.
Terug naar de inhoud